สวัสดีครับทุกท่าน! ในฐานะที่เป็นผู้ที่คลุกคลีอยู่กับการผสมผสานความรู้ด้านบัญชีภาษี กฎหมายธุรกิจ และการวิเคราะห์ทางการเงินที่ขับเคลื่อนด้วย AI มาอย่างยาวนาน ผมเข้าใจดีว่าการขายสินค้าบนแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซอย่าง Shopee และ Lazada ไม่ได้ง่ายแค่การลงสินค้าแล้วรอรับเงิน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องรับมือกับโครงสร้างค่าธรรมเนียมที่ซับซ้อนและมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ การไม่เข้าใจค่าใช้จ่ายเหล่านี้อย่างถ่องแท้ อาจทำให้ธุรกิจของคุณขาดทุนโดยไม่รู้ตัว หรือที่เรียกว่า ‘เข้าเนื้อ’ นั่นเองครับ
บทความนี้จะช่วยให้คุณถอดรหัสค่าธรรมเนียมต่างๆ บน Shopee และ Lazada พร้อมนำเสนอแนวทางการคำนวณต้นทุนและกำไรอย่างแม่นยำ เพื่อให้คุณสามารถตั้งราคาขายที่เหมาะสม บริหารจัดการค่าใช้จ่ายได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมั่นใจได้ว่าทุกการขายจะนำมาซึ่งกำไรที่ยั่งยืน
สามหัวใจสำคัญสู่การทำกำไรบนแพลตฟอร์ม
ทำไมต้องถอดรหัสค่าธรรมเนียม?
การเข้าใจค่าธรรมเนียมแพลตฟอร์มเป็นมากกว่าแค่การทำบัญชี แต่เป็นหัวใจสำคัญในการวางแผนธุรกิจที่ประสบความสำเร็จ ลองนึกภาพว่าคุณตั้งราคาขายสินค้าโดยไม่ได้รวมค่าธรรมเนียมเหล่านี้เข้าไปอย่างครบถ้วน ผลลัพธ์คือคุณอาจขายสินค้าได้ แต่เมื่อหักลบค่าใช้จ่ายทั้งหมดแล้ว กลับเหลือผลกำไรน้อยกว่าที่คาด หรือร้ายกว่านั้นคือขาดทุน
การถอดรหัสค่าธรรมเนียมทำให้คุณสามารถ:
เจาะลึกค่าธรรมเนียมหลักบน Shopee และ Lazada
แม้ว่าทั้งสองแพลตฟอร์มจะมีโครงสร้างค่าธรรมเนียมที่คล้ายคลึงกัน แต่รายละเอียดและอัตราอาจแตกต่างกันไปตามประเภทผู้ขาย หมวดหมู่สินค้า ประเทศที่ทำการค้า และโปรแกรมส่งเสริมการขายที่เข้าร่วม สิ่งสำคัญคือต้องอ้างอิงข้อมูลล่าสุดจาก Seller Center ของแต่ละแพลตฟอร์มในประเทศของคุณ
ค่าธรรมเนียม Shopee
Shopee มีค่าธรรมเนียมหลายประเภทที่ผู้ขายต้องทำความเข้าใจ:
ค่าคอมมิชชัน (Commission Fee)
ค่าธรรมเนียมนี้คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของราคาสินค้าที่ขายได้หลังหักส่วนลดที่ผู้ขายสนับสนุน โดยอัตราจะแตกต่างกันไปตามหมวดหมู่สินค้าและสถานะผู้ขาย (เช่น Marketplace Seller, Shopee Mall Seller) ในปี 2025 มีแนวโน้มที่ค่าคอมมิชชันจะปรับเพิ่มขึ้นในบางตลาด เช่น ในสิงคโปร์สำหรับผู้ขายทั่วไปอาจสูงถึง 7.63% หรือในบางกรณี ผู้ขายใหม่บางรายอาจได้รับอัตรา 0% ในช่วงเริ่มต้นเพื่อกระตุ้นการขาย
ค่าธรรมเนียมการทำธุรกรรม (Transaction Fee)
ค่าธรรมเนียมนี้ครอบคลุมค่าใช้จ่ายในการประมวลผลการชำระเงิน คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของยอดรวมที่ผู้ซื้อชำระ รวมถึงค่าจัดส่งและส่วนลดต่างๆ โดยทั่วไปจะอยู่ระหว่าง 2% ถึง 3.78% (รวม VAT หรือ SST) ตัวอย่างเช่น ในมาเลเซีย อัตราอยู่ที่ 3.78% (รวม 8% SST) ของยอดรวมคำสั่งซื้อ
ค่าธรรมเนียมบริการ (Service Fee)
เป็นค่าธรรมเนียมที่เรียกเก็บหากผู้ขายเข้าร่วมโปรแกรมพิเศษของ Shopee เช่น โปรแกรม Cashback หรือ Free Shipping อัตราค่าธรรมเนียมเหล่านี้จะคิดจากต้นทุนสินค้าที่ขาย (Cost of Goods Sold – COGS) หรือยอดขายตามเงื่อนไขของโปรแกรม ตัวอย่างเช่น โปรแกรม Cashback อาจมีค่าบริการ 3.36% และโปรแกรม Free Shipping 5.6% โดยอาจมีเพดานค่าธรรมเนียมต่อชิ้น
ค่าขนส่ง (Shipping Fee)
แม้ผู้ซื้อจะเป็นผู้จ่ายค่าจัดส่งเป็นหลัก แต่ผู้ขายก็ต้องทำความเข้าใจวิธีการคำนวณ โดย Shopee จะคำนวณค่าจัดส่งตามน้ำหนักปริมาตร (Volumetric Weight) ซึ่งอาจแตกต่างกันไปตามบริษัทขนส่ง นอกจากนี้ยังมีค่าธรรมเนียมสำหรับการจัดส่งที่ดำเนินการโดย Shopee เอง (Fulfilled by Shopee) ซึ่งอาจรวมค่าจัดเก็บและจัดการด้วย
ค่าธรรมเนียม Lazada
Lazada ก็มีโครงสร้างค่าธรรมเนียมที่คล้ายคลึงกัน แต่มีรายละเอียดเฉพาะที่ควรทราบ:
ค่าคอมมิชชัน (Commission Fee)
คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของราคาสินค้าที่ขายได้หลังหักส่วนลด อัตราจะแตกต่างกันไปตามหมวดหมู่สินค้าและประเภทผู้ขาย สำหรับ LazMall Sellers อัตราอยู่ระหว่าง 4% ถึง 7% ในขณะที่สินค้าบางประเภท เช่น สินค้าดิจิทัล อาจสูงถึง 21.5% และสินค้าอุปโภคบริโภค 16% สำหรับผู้ขายทั่วไปในบางประเทศอาจมีอัตราที่ต่ำกว่า เช่น 2% ในสิงคโปร์ อย่างไรก็ตาม Lazada มีการประกาศปรับเพิ่มค่าธรรมเนียม Marketplace Commission ตั้งแต่กรกฎาคม 2025 และผู้ขายใหม่อาจได้รับสิทธิ์ 0% คอมมิชชันในช่วง 90 วันแรก
ค่าธรรมเนียมการชำระเงิน (Payment Fee)
ค่าธรรมเนียมนี้เกี่ยวข้องกับการประมวลผลการชำระเงินของลูกค้า คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของยอดสุทธิ (หลังหักส่วนลด) ที่เรียกเก็บต่อรายการสั่งซื้อ โดยทั่วไปอยู่ที่ประมาณ 2.24% (รวม VAT) ค่าธรรมเนียมนี้ครอบคลุมบริการที่เกี่ยวข้องกับการชำระเงิน
ค่าขนส่ง (Shipping Fee)
Lazada มักจะแบ่งค่าขนส่งระหว่างผู้ขายและลูกค้า โดยลูกค้าจะจ่ายตามขนาดผลิตภัณฑ์ที่ผู้ขายระบุ ส่วนค่าจัดส่งที่ผู้ขายต้องรับผิดชอบจะคำนวณตามขนาดพัสดุจริงและจะถูกหักจากบัญชีผู้ขาย มีรายงานว่าค่าธรรมเนียมการจัดส่งมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งผู้ขายต้องนำมาพิจารณาในการคำนวณต้นทุน
กลยุทธ์คำนวณกำไร: ไม่ให้ “เข้าเนื้อ”
การคำนวณกำไรที่แม่นยำต้องครอบคลุมค่าใช้จ่ายทุกส่วน นี่คือสูตรและแนวคิดสำคัญที่คุณสามารถนำไปใช้ได้:
สูตรการคำนวณกำไรสุทธิ (Net Profit)
{กำไรสุทธิ} = {ราคาขายสินค้า} – {ต้นทุนสินค้า} – {ค่าคอมมิชชัน} – {ค่าธรรมเนียมการทำธุรกรรม} – {ค่าธรรมเนียมบริการ (ถ้ามี) – {ค่าจัดส่งที่ผู้ขายรับผิดชอบ (ถ้ามี) – {ค่าใช้จ่ายอื่นๆ (เช่น ค่าการตลาด, ค่าแพ็คของ, ภาษี)
ตัวอย่างการคำนวณ:
สมมติว่าคุณขายสินค้าในราคา 500 บาท มีรายละเอียดค่าใช้จ่ายดังนี้:
กำไรสุทธิ = 500 – 200 – 25 – 11.20 – 11.20 – 20 – 5 = 227.60 บาท
การคำนวณนี้ช่วยให้เห็นกำไรที่แท้จริงหลังจากหักค่าใช้จ่ายทั้งหมดแล้ว
เครื่องมือช่วยคำนวณและการวิเคราะห์ด้วย AI
ในยุคดิจิทัลนี้ การใช้เครื่องมือคำนวณเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะเป็น:
ความสำคัญของ Volumetric Weight ในการคำนวณค่าขนส่ง
หนึ่งในค่าใช้จ่ายที่มักถูกมองข้ามแต่มีผลกระทบอย่างมากต่อกำไรคือค่าขนส่ง โดยเฉพาะการคำนวณจากน้ำหนักปริมาตร (Volumetric Weight) หากสินค้าของคุณมีขนาดใหญ่แต่น้ำหนักเบา ค่าขนส่งอาจสูงกว่าที่คาดไว้มาก การลดขนาดบรรจุภัณฑ์ หรือการเลือกใช้บริการขนส่งที่เหมาะสมกับลักษณะสินค้าจึงเป็นสิ่งสำคัญ
เปรียบเทียบค่าธรรมเนียมและแนวโน้มปี 2025
เพื่อให้เห็นภาพรวมที่ชัดเจนยิ่งขึ้น ลองพิจารณาการเปรียบเทียบค่าธรรมเนียมหลักระหว่าง Shopee และ Lazada พร้อมแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในปี 2025
| ประเภทค่าธรรมเนียม | Shopee (ประมาณการปี 2025) | Lazada (ประมาณการปี 2025) | ข้อสังเกตและแนวโน้ม |
|---|---|---|---|
| ค่าคอมมิชชัน (Commission Fee) | Marketplace: 1-7.63% (ขึ้นกับประเทศ/สินค้า) Mall Seller: 3-5% | Marketplace: 0% (90 วันแรกสำหรับผู้ขายใหม่), 2-X% LazMall: 4-7% (ดิจิทัลสูงสุด 21.5%) | ทั้งคู่มีแนวโน้มปรับเพิ่มขึ้นในบางหมวด/ประเทศ โดยเฉพาะสำหรับ Mall/LazMall Sellers |
| ค่าธรรมเนียมการทำธุรกรรม / ชำระเงิน | 2-3.78% (รวม VAT/SST) ของยอดรวมที่ลูกค้าจ่าย | 2.24% (รวม VAT) ของยอดสุทธิหลังหักส่วนลด | คล้ายคลึงกัน แต่ Shopee อาจคำนวณจากยอดที่กว้างกว่า |
| ค่าธรรมเนียมบริการ (โปรแกรมพิเศษ) | Cashback: 3.36% ของ COGS Free Shipping: 5.6% ของ COGS | ไม่มีระบุชัดเจนเหมือน Shopee (ส่วนใหญ่รวมในคอมมิชชันหรือค่าใช้จ่ายแฝง) | Shopee มีค่าบริการแยกสำหรับโปรแกรมส่งเสริมการขาย |
| ค่าขนส่ง (Shipping Fee) | คำนวณตาม Volumetric Weight (ผู้ขายอาจมีค่ารับผิดชอบ/ค่าจัดการเพิ่ม) | แบ่งระหว่างผู้ขาย-ลูกค้า (ผู้ขายรับผิดชอบส่วนที่ Lazada คำนวณ) | ทั้งคู่มีแนวโน้มค่าขนส่งเพิ่มขึ้น ผู้ขายต้องระวัง Volumetric Weight |
| นโยบายสำหรับผู้ขายใหม่ | บางครั้งมีโปร 0% คอมมิชชันชั่วคราว | 0% คอมมิชชัน 90 วันแรก | ทั้งคู่พยายามดึงดูดผู้ขายใหม่ด้วยข้อเสนอพิเศษ |
มุมมองกฎหมายและภาษีที่ไม่ควรมองข้าม
นอกเหนือจากค่าธรรมเนียมแพลตฟอร์มแล้ว ผู้ประกอบการออนไลน์ยังต้องคำนึงถึงประเด็นทางกฎหมายและภาษี เพื่อให้ธุรกิจดำเนินไปได้อย่างถูกต้องและยั่งยืน
การจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT/GST/SST)
ในหลายประเทศ เช่น ประเทศไทย หากมีรายได้จากการขายสินค้าหรือบริการเกินเกณฑ์ที่กำหนด (เช่น 1.8 ล้านบาทต่อปีในประเทศไทย) ผู้ประกอบการมีหน้าที่ต้องจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม การไม่ปฏิบัติตามอาจส่งผลให้ถูกปรับและถูกประเมินภาษีย้อนหลังได้ การเข้าใจว่าราคาขายของคุณ “รวมภาษี” หรือไม่ และการแยก VAT ออกจากรายได้ที่แท้จริงเป็นสิ่งสำคัญในการทำบัญชี
เอกสารรองรับค่าธรรมเนียม
ค่าธรรมเนียมที่แพลตฟอร์มเรียกเก็บถือเป็นค่าใช้จ่ายในการดำเนินธุรกิจที่สามารถนำมาหักลดหย่อนภาษีได้ ดังนั้น การเก็บ Statement หรือใบเสร็จจาก Seller Center ของ Shopee และ Lazada ไว้เป็นหลักฐานอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งจำเป็น
การบันทึกบัญชีและการทำบัญชีภาษี
สำหรับผู้ที่ขายสินค้าในหลายประเทศ หรือมีรายได้จากหลายช่องทาง การแยกบัญชีและทำบัญชีให้ถูกต้องตามกฎหมายภาษีของแต่ละประเทศเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง การใช้ระบบบัญชีที่รองรับการจัดการหลายสกุลเงินและภาษีที่แตกต่างกันจะช่วยลดความเสี่ยงในการทำผิดกฎหมายภาษี
นโยบายคืนเงินและข้อพิพาท
การทำความเข้าใจและปฏิบัติตามนโยบายการคืนเงิน การเปลี่ยนสินค้า และการจัดการข้อพิพาทของแพลตฟอร์มเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อหลีกเลี่ยงค่าปรับ หรือผลกระทบต่อคะแนนความน่าเชื่อถือของผู้ขาย การมี Standard Operating Procedure (SOP) ที่ชัดเจนจะช่วยให้ทีมงานสามารถจัดการสถานการณ์เหล่านี้ได้อย่างรวดเร็วและเป็นไปตามข้อกำหนด
กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA/GDPR)
หากมีการใช้เครื่องมือวิเคราะห์ภายนอก หรือ AI ในการประมวลผลข้อมูลการขายและลูกค้า ผู้ประกอบการต้องตระหนักถึงกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล การรับรองว่าข้อมูลลูกค้าได้รับการเข้ารหัสและจัดการอย่างปลอดภัย รวมถึงการขอความยินยอมที่เหมาะสม เป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม
ยกระดับการจัดการด้วย AI และเทคโนโลยี
ในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้าน AI ที่นำมาใช้ในการวิเคราะห์ทางการเงิน ผมมองเห็นโอกาสมากมายในการนำเทคโนโลยีมาช่วยบริหารจัดการค่าธรรมเนียมและเพิ่มกำไร:
การลงทุนในเครื่องมือและระบบเหล่านี้อาจต้องใช้ทักษะทางเทคนิคและงบประมาณในระดับหนึ่ง แต่ผลลัพธ์ที่ได้คือประสิทธิภาพที่เพิ่มขึ้น การตัดสินใจที่ชาญฉลาดขึ้น และการเติบโตของธุรกิจที่ยั่งยืน
สรุปและคำแนะนำเพิ่มเติม
การขายสินค้าบน Shopee และ Lazada ในปี 2025 เป็นเรื่องที่ต้องอาศัยความเข้าใจอย่างถ่องแท้เกี่ยวกับโครงสร้างค่าธรรมเนียมที่ซับซ้อนและการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอยู่เสมอ การคำนวณต้นทุนและกำไรอย่างแม่นยำในทุกขั้นตอน ตั้งแต่ต้นทุนสินค้าไปจนถึงค่าธรรมเนียมแพลตฟอร์ม ค่าขนส่ง และค่าใช้จ่ายแฝงอื่นๆ เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการป้องกันไม่ให้ธุรกิจของคุณ ‘เข้าเนื้อ’
ผมขอแนะนำให้ผู้ประกอบการทุกท่านหมั่นตรวจสอบประกาศและอัปเดตนโยบายค่าธรรมเนียมจาก Seller Center ของทั้ง Shopee และ Lazada อย่างสม่ำเสมอ และใช้เครื่องมือคำนวณกำไร ทั้งแบบพื้นฐาน (Excel) ไปจนถึงขั้นสูง (AI-driven tools) เพื่อช่วยในการตัดสินใจ
จำไว้ว่า กำไรที่แท้จริงไม่ได้อยู่ที่ยอดขายที่สูงเพียงอย่างเดียว แต่อยู่ที่การบริหารจัดการต้นทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และการตั้งราคาที่เหมาะสม เพื่อให้ธุรกิจของคุณเติบโตได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว
สำหรับผู้ที่สนใจศึกษาเพิ่มเติม ผมได้รวบรวมวิดีโอที่มีประโยชน์เกี่ยวกับการคำนวณค่าธรรมเนียม Shopee และ Lazada มาให้คุณแล้ว
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
ค่าธรรมเนียม Shopee และ Lazada มีการเปลี่ยนแปลงบ่อยแค่ไหน?
ค่าธรรมเนียมของทั้ง Shopee และ Lazada มีการปรับเปลี่ยนอยู่เสมอ ตามนโยบายของแพลตฟอร์มและสภาวะตลาด โดยเฉพาะในปี 2025 มีรายงานการปรับเพิ่มค่าธรรมเนียมหลายประเภทในหลายประเทศ ผู้ขายควรอ้างอิงข้อมูลล่าสุดจาก Seller Center ของแต่ละแพลตฟอร์มในประเทศตนเอง
ผู้ขายใหม่ได้รับสิทธิประโยชน์พิเศษเกี่ยวกับค่าธรรมเนียมหรือไม่?
ทั้ง Shopee และ Lazada มักจะมีโปรแกรมส่งเสริมการขายสำหรับผู้ขายใหม่ เช่น Lazada มีนโยบาย 0% คอมมิชชันสำหรับผู้ขายใหม่ในช่วง 90 วันแรกหลังลงทะเบียน ผู้ขายควรตรวจสอบข้อเสนอพิเศษเหล่านี้ ณ เวลาที่สมัคร
การเข้าร่วมโปรแกรม Free Shipping หรือ Cashback ของแพลตฟอร์มคุ้มค่าหรือไม่?
การเข้าร่วมโปรแกรมเหล่านี้สามารถเพิ่มโอกาสในการขายและดึงดูดลูกค้าได้ แต่ก็มีค่าธรรมเนียมบริการที่ต้องจ่าย ผู้ขายต้องคำนวณค่าใช้จ่ายเหล่านี้อย่างละเอียด และประเมินผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับ เพื่อให้แน่ใจว่าโปรแกรมนั้นคุ้มค่ากับกำไรที่ลดลงไป
การใช้เครื่องมือคำนวณกำไรของบุคคลที่สามปลอดภัยหรือไม่?
เครื่องมือคำนวณกำไรของบุคคลที่สามหลายตัวมีความน่าเชื่อถือและเป็นประโยชน์ อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้ควรเลือกใช้เครื่องมือที่มีรีวิวดี และตรวจสอบนโยบายความเป็นส่วนตัวของข้อมูล เพื่อความปลอดภัยของข้อมูลธุรกิจของคุณ
